Cá mập là biểu tượng thành công tiến hóa: tồn tại >400 triệu năm, hơn 500 loài, chiếm lĩnh hầu hết môi trường biển.
Chúng xuất hiện trước cả khủng long, vượt qua nhiều lần tuyệt chủng hàng loạt và vẫn tiếp tục đa dạng hóa mạnh mẽ. Quy mô trải dài từ cá mập lùn ~20 cm đến cá mập voi ~12 m, thậm chí có loài sống cực thọ như cá mập Greenland được ước tính vài trăm năm. Sự đa dạng đó mang lại độ bền vững và khả năng thích nghi mà ít nhóm động vật biển nào có thể sánh bằng.
Giác quan siêu nhạy và thiết kế cơ thể tiết kiệm giúp cá mập săn mồi hiệu quả ngay cả khi đơn độc.
Hệ thống điện cảm (ampullae of Lorenzini), đường bên và thính—khứu giác tinh vi cho phép phát hiện con mồi trong bóng tối hay vùng nước đục. Nhiều loài nhóm lamnid duy trì cơ bắp ấm hơn nước xung quanh khoảng 5–10°C, và cá mập mako có thể bứt tốc xấp xỉ 70 km/h để truy đuổi. Khung xương sụn và gan dầu lớn tạo lực nổi và tiết kiệm năng lượng, cho phép tuần tra đường dài với chi phí thấp—một lợi thế săn mồi bền bỉ không cần phụ thuộc bầy đàn.
Cá mập là trụ cột điều hòa chuỗi thức ăn, giữ cân bằng cho rạn san hô và đàn cá.
Ở vị trí đỉnh hoặc trung đỉnh, chúng loại bỏ cá thể yếu—bệnh, hạn chế bùng nổ loài trung gian và ổn định cấu trúc quần xã. Nhiều nghiên cứu đã ghi nhận hiệu ứng thác dinh dưỡng khi cá mập suy giảm: sự mất cân bằng có thể dẫn tới suy thoái cỏ biển, nhuyễn thể hoặc chất lượng rạn. Sự hiện diện của cá mập vì thế thường đi kèm hệ sinh thái khỏe và khả năng phục hồi tốt hơn trước biến động.
Rủi ro với con người rất thấp, trong khi cá mập bị khai thác ở quy mô khổng lồ—hãy dựa vào dữ liệu, không phải nỗi sợ.
Trung bình toàn cầu mỗi năm ghi nhận ít hơn 10 ca tử vong do cá mập, thấp hơn rất nhiều so với các rủi ro bãi biển thường ngày. Ngược lại, con người giết hàng chục triệu cá mập mỗi năm vì nhiều mục đích khai thác. Đặt lại bức tranh dữ liệu cho thấy tôn trọng và bảo tồn cá mập là lựa chọn hợp lý nếu chúng ta muốn biển khỏe và cộng đồng ven biển thịnh vượng lâu dài.
